فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی جنابلاری و ایران شاه-ی ساعاده‌تگاه جنابلا‌ری ایتتیحاد عهدنامه.سی ایله محه‌ببه‌تین بنالاری.نی مثبوت ائتمه‌سینه خاهیش ائدیب، بنا ان علئیه روخصه‌ت-ی کامیله ایله روخصه‌تگوزارلار تعیین ائدیب. یعنی:

-فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی طره‌فینده‌ن دئوله‌تین وزیری و سرکاتیب-ی اعظه‌م، چله‌نک-ی هومایون ایله و باویر و باد دئوله‌تله‌ری نیشانلاری ایله موشه‌رره‌ف اولان موسیو رئ هوک بئرنار ماره نام مامور؛

-و ایران شاه-ی صاحیب-ی دستگاه و ساعاده‌تگاه طره‌فله‌رینده‌ن سفیر-ی بی نظیر-ی عالی جاه و رفعه‌تگاه میرزا محه‌ممه‌د ریضا خان قزوین شهرینین ناظیری و محه‌ممه‌د علی میرزا حضره‌تله‌رین.ین وزیری و موشار ایله‌یها روخصه‌تنامه‌له‌رین.ی تبدیل ائیله‌دیکده‌ن سونرا ادنا.دا مشروح اولان مادده‌له‌ری ربط ائتمیشله‌ر:

مادده ١

فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی جنابلاری و ایران شاه-ی ساعاده‌تله‌ری مابئینینده صولح و محه‌ببه‌ت و ایتتیحاد اینشاآللاه تاعالا موسته‌دام اولسون.

مادده ٢

فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی جنابلاری ایران شاه.ی جنابلارین.ین دئوله‌تینده اولان مولکله‌رین حراسه‌تینه کفیلدیر.

مادده ٣

گورجوستان ایقلیمی.نین حلاله‌ن ایران شاهین.ین مولکو اولدوغونو فیرانسا ایمپاراتورو و ایتالیا پادشاه.ین.ا موشه‌خخه‌ص و معلومدور.

مادده ۴

فیرانسه ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی روسیا دئوله‌تی.نی گورجوستاندان ایخراجا و بوتون ایران خاکیندان ایخراج و ترکینه مجبور ائیله‌مه‌له‌ری اوچون و موسته‌قبه‌ل عهدنامه‌ده ایشبو شرطین مخصوص تضمینی اوچون تمامه‌ن و کولل.ه‌ن جهد ائده‌ره‌م دئیه، تعه‌ههود ائیله‌ییر چونکو بو مادده داییمه‌ن ایمپاراتور-ی موشارایله جنابلارینین دئوله‌ت ایشله‌رینده و عالی هیممه‌تینده‌دیر

مادده ۵

فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه.ی طره‌فله‌رینده‌ن بیر سفیر-ی روخصه‌تگوزار-ی موته‌عه‌ییین، ایران شاهین.ین در-ی ساعاده‌تینده موقیم اولسون.

مادده ۶

ایران پادشاه.ی جنابلارین.ین پییاده عساگیرینی و توپلارینی و قالالارینی فیره‌نک معریفه‌تی اوزره تعلیم و ترتیبینه ایشتییاقی.نی بیلدیریب، فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاه جنابلاری بونا بناان توپ-ی سفه‌رییه و حربلی توفه‌نک شاه طره‌فینده لازیم اولان نه قده‌ر مطلوب اولورسا ایرسالینا تعه‌ههود ائیله‌ییر؛ و بو سیلاحلارین قییمه‌تی فیره‌نگیستان قییمه‌تیله مدفوع اولونا.

مادده ٧

ایران دئوله‌تینین قالالاری.نی فیره‌نگ عاده‌تی اوزره تحصین و توپخانالاری.نی ترتیب و پییاده عسکه‌ری.نی تعلیم ائتمه‌ک اوچون توپچو و موهه‌ندیس و تعلیمچی مؤعته‌به‌ر اوفیسییاللاریندان ایران پادشاهی جنابلارینا نه میقدار موناسیب گؤره‌رله‌رسه ایرسال ائتمه‌سینه فیرانسا ایمپاراتور.و و ایتالیا پادشاهی تعه‌ههود ائده‌ر.

مادده ٨

ایران پادشاهی کندی طره‌فینده‌ن اینگیلته‌ره‌ ایله هر وجهیله موکاتیبه و موراسیله.نی قطع ائیله‌مه‌سینه؛ و حاله‌ن مذکور طاییفه‌یه سفه‌ر آچماسینا و دوشمه‌نلیک اوزره حره‌که‌ت ائتمه‌سینه تعه‌ههود ائیله‌ییب. بناان علئیه مرسول اولان شاهین سفیری روجوعونا امر اولونا. اینگیلیز کونپانیا.سی طره‌فینده‌ن ایراندا و بنده‌رله‌رینده موقیم اولان بالیوسلاری و ساییر ووکه‌لاسی ایقامه‌تله‌رینده‌ن فی الحال مردود اولا. و اینگیلیز ماللاری و متاعلاری.نی ضبط ائتمه‌سینه و تیجاره‌تله‌ری برره‌ن و بحره‌ن قطع ائتمه‌سینه پادشاهانه فرمان اولونا. و بو سفه‌رین وقتینده اینگیلته‌ره طره‌فینده‌ن سفاره‌ت اوچون و یا خود دیگه‌ر باهاناسییلا گله‌نی مردود اولا.

مادده ٩

فی الموسته‌قبه‌ل اگه‌ر روسیا و اینگیلیز دئوله‌تله‌ری ایران و فیرانسا دئوله‌تله‌ری اوزه‌رینه ایتتیفاق ائده‌رله‌ر ایسه، فیرانسا و ایران دئوله‌تله‌ری دخی ایتتیفاق و ایتتیحاد اوزره اولسونلار. ایشبو ایکی دئوله‌تله‌رین بیریسینین طره‌فینده‌ن عداوه‌ت ظوهور ائده‌رسه، اول بیرینه رسمه‌ن خبه‌ر و دئندییی گیبی دوشمه‌ن اوزه‌رینه حره‌که‌ت اولونا. او اثنادا اعلا ماده‌ده شرح اولونان وجهیله عمه‌ل اولونا.

مادده ١٠

ایران پادشاه.ی افقان طاییفه‌سیله و ساییر قندهار طاییفه‌له‌ر.ی ایله ایتتیفاق ائدیب و ممله‌که‌تله‌رینده‌ن عوبورو موشه‌خخه‌ص اولدوغوندا هندیستاندا اینگیلیزین یدینده اولان ممله‌که‌تله‌ری تسخیر ائتمه‌ک اوچون اینگیلیز اوزه‌رینه تمشییه-یی عساگیر اولونا.

مادده ١١

اگه‌ر فیرانسیزلارین بیر دونانماسی ایران دریاسیندا و ایران بنده‌رله‌رینده ظوهور ائده‌رسه، ایقتیضا اوزره اولان تسهیلات و موعاوینه‌ت و محه‌ببه‌ت-ی کامیله ایله مقبول اولسون.

مادده ١٢

هیندیستانداکی اینگیلیز ممله‌که‌تله‌رینه هوجوم ائتمه‌ک اوچون قارادان بیر لشکه‌ر ایرسال ائتمه‌سی فیرانسا ایمپاراتورون.ون نییه‌تله‌رینده ایسه، ایتتیحاد اوزره ایران پادشاه.ی لشکه‌ر-ی مذکورو کندی توپراغیندان عوبوری وئرسین. ولاکین اؤیله اثنادا موقه‌دده‌مه‌ن ایکی دئوله‌تله‌ر مابئینینده مخصوص عهدنامه مربوط اولونوب و مذکور عهدنامه‌ده نه راهینی موته‌وه‌ججیه اولاجاقلاری و نه وجه ایله ذخاییر و مراحیلات اوچون تداروک گؤرونه‌جه‌کله‌ری و نه میقدار ایران عسکه‌رینده‌ن برابه‌ر ایرسال.ین ایران دئوله‌تینه موناسیب اولاجاقلاری بو مذکور عهدنامه‌ده تفصیله‌ن مشروح اولسون.

مادده ١٣

بوندان اعلاکی مادده‌له‌رین موجیبینجه، یاخود دونانمالاره و یاخود عسکه‌رله‌ره هر شئی کی وئره‌رله‌رسه، ایران اهلینه گیبی قییمه‌تی و باهاسی ایله وئریلسین.

مادده ١۴

بوندان اعلا اونونجو مادده‌سینده مذکور اولان شرطله‌ری فیرانسا دئوله‌تینه موشه‌خخه‌ص اولسون. بناان علئیه نه اینگیلته‌ره و نه روسیا دئوله‌تله‌رینه ایشبو شرطله‌ر هئچ بیر یئرده مربوط اولماسین.

مادده ١۵

توججار.ین اومورلاری اوچون و دئوله‌تین اینتیفاعی اوچون تیجاره‌ته موته‌عه‌للیق بیر عهدنامه تئهراندا مربوط اولسون.

مادده ١۶

اینشاآللاه تاعالا ایشبو عهدنامه-یی هومایونون ریضانامه‌له‌ری ایشبو تاریخ دؤرت آیدان سونرا تئهراندا تبدیل اولونا.

موحه‌رره‌ن ایمپاراتور-ی اعظه‌مین اوردوسوندا فنکستن نام فی صفه‌ر ١٢٢٢

 

Finkenstein Anlaşması

Fıransa imparatoru və İtalya padişahı cənabları və İran şah-i saadətgah cənabları ittihad əhdnâməsi ilə məhəbbətin bənalarını məsbut etməsinə xâhiş edib, bənaənəleyh rüxsət-i kâmilə ilə rüxsətgüzarlar tə’yin edib, yə’ni:

Fıransa imparatoru və İtalya padşahı tərəfindən devlətin vəziri və sərkâtibi ə’zəm, çələnk-i humayun ilə və Bavir və Bad devlətləri nişanları ilə müşərrəf olan Mösyö Rehük Bernar Mare nâm mə’mur,

Və İran şâh-i sâhibi dəstgah və saadətgah tərəflərindən səfir-i binəzir-i âlicah və rəf’ətgah Mirza Məhəmməd Riza Xan Qəzvin şəhrinin nâziri və Məhəmmədəli Mirza həzrətlərin vəziri və muşar iləyha ruxsətnâmələrini təbdil eylədikdən sonra ədnada məşruh olan maddələri rəbt etmişlər:

Maddə ۱

Fıransa imparatoru və İtalya pâdşahı cənabları və İran şâh-i saadətləri mâbeynində sülh və məhəbbət və ittihad inşallah taala müstədam olsun

Maddə ۲

Fıransa imparatpru və İtalya pâdşahı cənabları və İran şâhı cənablarının devlətində olan mülklərin hərasətinə kəfildir

Maddə ۳

Gürcüstan iqliminin həlalən İran şâhının mülkü olduğunu Fıransa imparatoru və İtalya pâdşahına müşəxxəs və mə’lumdur

Maddə ۴

Fıransa imparatoru və İtalya pâdşahı Rusya devlətini Gürcüstandan ixraca və bütün İran xâkından ixrac və tərkinə məcbur eyləmələri üçün və müstəqbəl əhdnâmədə işbu şərtin məxsus təzmini üçün təmamən və küllən cəhd edərəm deyə, təəhhüd eyləyir çünkü bu maddə dâiymən imparator-i muşarileyhə cənablarının devlət işlərində və âli himmətindədir.

Maddə ۵

Fıransa imparatoru və İtalya pâdşahı tərəflərindən bir səfiri rüxsətgüzari mütəəyyin İran şâhının dər-i saadətində müqim olsun.

Maddə ۶

İran pâdşahı cənablarının piyadə əsa**********ni və toplarını və qalalarını Firəng mə’rifəti üzrə tə’lim və tərtibinə iştiyaqını bildirib, Fıransa imparatoru və İtalya pâdşah cənabları buna bənaən top-i səfəriyyə və hərbli tüfəng şah tərəfində lâzim olan nə qədər mətlub olursa irsalına təəhhüd eyləyir və bu silahların qiyməti Firəngistan qiymətilə mədfu oluna

Maddə ۷

İran devlətinin qalaları Firəng âdəti üzrə təhsin və topxanaları tərtib və piyadə əskərini tə’lim etmək üçün topçu və mühəndis və tə’limçi mö’təbər ofisiyallarından İran padşahı cənablarına nə miqdar munasib görərlərsə irsal etməsinə Fıransa imparatoru və İtalya padşahı təəhhüd edər.

Maddə ۸

İran padşahı kəndi tərəfindən İngiltərə ilə hər vəchilə mukatibə və murasiləni qət eyləməsinə və hâlən məzkur tayifəyə səfər açmasına və düşmənlik üzrə hərəkət etməsinə təhəhhüd eyləyib. bənanənəleyh mərsul olan şâhın səfiri rucuuna əmr oluna. İngiliz konpanyası tərəfindən İranda və bəndərlərində muqim olan balyosları və sayir vukəlası iqamətlərindən filhal mərdud ola. və İngiliz malları və mətalarını zəbt etməsinə və ticarətləri bərrən və bəhrən qət etməsinə padşahanə fərman oluna və bu səfərin vəqtində İngiltərə tərəfindən səfarət üçün vəyaxud digər bahanasıyla gələni mərdud ola.

Maddə ۹

Filmüstəqbəl əgər Rusya və İngiliz devlətləri İran və Fıransa devlətləri üzərinə ittifaq edərlər isə Fıransa və İran devlətləri dəxi ittifaq vı ittihad üzrə olsunlar. İşbu iki devlətlərin birisinin tərəfindən ədavət zuhur edərsə ol birinə rəsmən xəbər və dendiyi gibi düşmən üzərinə hərəkət oluna, o əsnada ə’la maddədə şərh olunan vəchilə əməl oluna.

Maddə ۱۰

İran padşahı Əfqan tâyifəsilə və sâyir Qəndhar tayifələri ilə ittifaq edib və məmləkətlərindən ubur və muşəxxəs olduğunda Hindistanda İngilizlərin yədində olan məmləkətləri təsxir etmək üçün İngiliz üzərinə təmşiyə-yi əsa****** oluna.

Maddə ۱۱

Əgər Fıransızların bir donanması İran dəryasında və İran bəndərlərində zuhur edərsə iqtiza üzrə olan təshilat və muavinət və məhəbbət-i kâmilə ilə məqbul olsun

Maddə ۱۲

Hindistandakı İngiliz məmləkətlərinə hucum etmək üçün qaradan bir ləşkər irsal etməsi Fıransa imparatorunun niyyətlərində isə, ittihad üzrə İran padşahı ləşkər-i məzkuru kəndi toprağından uburi versin. vəlakin öylə əsnadə muqəddəmən iki devlətlər mâbeynində məxsus əhdnâmə mərbut olunub və məzkur əhdnâmədə nə rahini mütəvəccih olacaqları və nə vəch ilə zəxayir və mərahilat üçün tədarük görünəcəkləri və nə miqdar İran əskərindən bərabər irsalın İran devlətinə munasib olacaqları bu məzkur əhdnâmədə təfsilən məşruh olsun.

Maddə ۱۳

Bundan ə’lakı maddələrin movcibincə yaxud donanmalara vəyaxud əskərlərə hər şey ki verərlərsə İran əhlinə gibi qiyməti və bahası ilə verilsin

Maddə ۱۴

Bundan ə’la onuncu maddəsində məzkur olan şərtləri Fıransa devlətinə muşəxxəs olsun. Bənaənəleyh nə İngiltərə və nə Rusya devlətlərinə işbu şərtlər heç bir yerdə mərbut olmasın

Maddə ۱۵

Tüccarın umurları üçün və devlətin intifaı üçün ticarətə mütəəlliq bir əhdnâmə Tehranda mərbut olsun.

Maddə ۱۶

İnşallah taala işbu əhdnâmə-yi humayunun rizanâmələri işbu târix dört aydan sonra Tehranda təbdil oluna.

Muhərrən İmparator-i ə’zəmin ordusunda Finkestən nam fi səfər 1222

 

 

 

این عهدنامه که در ١۶ ماده تنظیم گردیده منجر به ایجاد اتحادی دفاعی بین امپراتور فرانسه ناپلئون (١٧۶٩-١٨٢١) و پادشاه دولت ترکی آزربایجانی قاجار فتحعلیشاه (١٧٧١-١٨٣۴) شد. یکی از مهمترین نتایج امضا این عهدنامه ایجاد ارتش مدرن دولت ترکی آزربایجان قاجار بود. فتحعلیشاه بعد از آن که عهد نامه فین کن اشتاین را امضاء کرد، عسگر خان افشار ارومی، دولتمرد ترک و آزربایجانی را به نمایندگی سیاسی دولت ترکی آزربایجانیی قاجار به دربار ناپلئون امپراتور فرانسه فرستاد.

 

 

نظرات شما عزیزان:

موضوعات مرتبط: اخبار و گزارشات تاریخی، ،
برچسب‌ها: معاهده, متن, ترکی, فین, کن, اشتاین,